Donderdag 17  mei 2018 was het een mooie lentedag; niet te warm en een heldere lucht. ’s Avonds vertrokken ongeveer dertig wandelaars via het Ommetje Nieuwe Warande. De start was bij brasserie Valentijn op de grens van Udenhout, Berkel-Enschot en…

Donderdag 17  mei 2018 was het een mooie lentedag; niet te warm en een heldere lucht. ’s Avonds vertrokken ongeveer dertig wandelaars via het Ommetje Nieuwe Warande. De start was bij brasserie Valentijn op de grens van Udenhout, Berkel-Enschot en Tilburg. De stichting Nieuwe Warande stimuleert natuur en recreatie in het buitengebied tussen Udenhout en Berkel-Enschot en organiseerde deze tocht.

Een oud gebied
“Eigenlijk is het een heel oud gebied”, vertelt Lambert Winkelmolen, bestuurslid van de stichting. “De nog steeds onverharde Waalwijksebaan is een overgebleven deel van een oude handelsweg tussen Maastricht en Holland, die reeds in de prehistorie bestond.” Hier loop je over een weg, waar karren en mensen in het verre verleden hun weg hebben gezocht. In 1920 werd het gebied ontgonnen en kwamen er akkers en weilanden. Deze ontginningen worden jonge heide-ontginningen genoemd. Er zijn meestal weinig typische landschapselementen, maar de openheid is ook de charme van deze landschappen. Ten oosten van De Kraan lagen overigens tweehonderd jaar geleden al akkertjes en weilanden.

Het gebied van de Nieuwe Warande
was tot 1920 een vochtig heidegebied.

Waterloopjes en De Brand
Er zijn kleine waterloopjes, die naar het noordoosten lopen en die als Kasteelloop en Zwaluwenloop water leveren voor de Zandleij. Het overtollige water in de Zwaluwenbunders zakt in de grond en komt in De Brand ten noorden van Udenhout weer naar boven. Zonder dat water zou De Brand geen belangrijk moeras zijn. Ook de leemlaag in de bodem speelt een rol. Daardoor kan het regenwater moeilijk wegzakken en blijft het er lang vochtig. Die vochtige omstandigheden kun je in het voorjaar zien langs de Heuvelstraat, waar in de bermen volop bosanemonen staan, die van vocht houden.

Andrea Dekkers en Margriet Schipper, voorzitter en secretaris van de stichting Nieuwe Warande, vertellen dat de Roodborsttapuit en Groene specht in het gebied voorkomen. Dat zijn vogels die het van een gevarieerd landschap moeten hebben. Een dassenfamilie heeft het gebied jaren geleden ontdekt. Die komen ’s nachts naar buiten om voedsel als regenwormen te zoeken. Door een goede bescherming is de Das de laatste jaren flink toegenomen.

Het is te hopen, dat dit buitengebied niet onder de bebouwing van het nieuwe industrieterrein gaat verdwijnen. Aan de mensen van de Nieuwe Warande zal het niet liggen.

Tekst en foto: Jan van der Straaten

[Fotobijschrift:] Bestuur stichting Nieuwe Warande op de Waalwijksebaan. Vlnr: Margriet Schipper, Andrea Dekkers en Lambert Winkelmolen