Er zijn niet zoveel dorpen in Midden-Brabant die zo’n groene uitstraling hebben als Berkel-Enschot.  Overal zijn lanen met forse bomen en royaal in het groen liggende huizen. Maar er is meer. Berkel-Enschot ligt op een leemplaat in de ondergrond, waardoor…

Er zijn niet zoveel dorpen in Midden-Brabant die zo’n groene uitstraling hebben als Berkel-Enschot.  Overal zijn lanen met forse bomen en royaal in het groen liggende huizen. Maar er is meer. Berkel-Enschot ligt op een leemplaat in de ondergrond, waardoor het er vochtiger is dan elders. Pinksterbloemen houden van vocht en die vind je half april volop in bloei langs de bermen van de lanen. De rupsen van het Oranjetipje eten voornamelijk van Pinksterbloemen. Deze vlinders vliegen dan ook in die bermen: echte natuur tot in het hart van het dorp.

Natuur dichtbij
Als je de moeite neemt om iets verder van huis te gaan, kun je wandelen in de Oisterwijkse bossen of langs de vennen. Of je gaat naar De Brand in Udenhout of de Loonse en Drunense Duinen. Zo ver hoef je niet te gaan. Op Heukelom ligt de prachtige beekvallei van de Voorste Stroom en verderop loop je zo de bossen in met het Galgenven en het Schaapsven. De eerste aankoop van Brabants Landschap was daar het landgoed de Ter Braakloop in 1963. Toen Brabants Landschap deze gebieden kocht, waren de bomen ook heel wat dunner dan nu. Nu staan daar prachtige uitgegroeide dikke eiken.

Berkel-Enschot is één van de groenste dorpen in Midden-Brabant

De Pierenberg en het beekdal van de Voorste Stroom
Toen de eerste uitgave van de Schakel werd gedrukt in 1965 was de Pierenberg nog een echte zandverstuiving. Er stonden enkele bomen, maar het gebied was nog helemaal open: de ultieme zandbak voor de kinderen. Maar ook de beek en het beekdal ondergingen de nodige veranderingen. Weliswaar was er al heel vroeg een rioolwaterzuiveringsinstallatie op Moerenburg, maar de kwaliteit van het beekwater was nog niet om over naar huis te schrijven. Voor de aanleg van de rijksweg in de buurt werden zandputten gegraven, die op Moerenburg nog fraai in het landschap liggen. Op Heukelom zijn ze destijds volgestort met huisvuil.

Het beekdal op Moerenburg kwam al snel in de belangstelling; men heeft de beek weer van meanders voorzien en er zijn ‘overal’ voetpaden aangelegd. Het heet niet voor niets Landschapspark Moerenburg.

Heukelommetje
Op Heukelom is vanaf 2014 de stichting Duurzaamheidsvallei aan het werk gegaan. Het landschap is als het ware opnieuw aangekleed door het poten van groepen boompjes op verschillende plekken. En er zijn meerdere wandelpaden en een brug over de beek aangelegd. Het ‘Heukelommetje’ bij Mie Pieters wordt heel druk belopen. In De Schakel lees je regelmatig over de mogelijkheden om hier te gaan wandelen.

In het beekdal zijn nogal wat percelen in bezit van Brabants Landschap, maar een samenhangend natuurgebied is er nog niet. De Stichting Duurzaamheidsvallei is bezig met de uitvoering van een plan om dit hier te creëren. Dat plan heet Benedictus naar een oude naam voor het gebied. Er wordt ook volop geschreven aan een boek over het gebied. De Duurzaamheidsvallei streeft ernaar om dit volgend jaar november in de winkels te hebben. Nog even geduld.

Tekst en foto’s: Jan van der Straaten